Bezoek eens een gedenkplek of ereveld
Sovjet Ereveld Leusden
DALI VREEST DAT HAAR VADER HAAR IN DE STEEK HEEFT GELATEN. HIJ IS IMMERS NIET TERUGGEKOMEN UIT DE OORLOG. HEEFT HIJ ELDERS EEN NIEUW LEVEN OPGEBOUWD?
Arsen Asanisjvili omhelst zijn vrouw en kijkt nog één keer naar de groene bergen rond Tbilisi, de hoofdstad van Sovjetrepubliek Georgië. Zijn scheermes en kappersschaar moet hij verruilen voor een bajonet, nu nazi-Duitsland in de zomer van 1941 de Sovjet-Unie heeft aangevallen.
Arsen vecht voor wat hij waard is. Na een jaar aan het front valt hij alsnog in Duitse handen. Hij wordt overgebracht naar een kamp, waar hij als Sovjetsoldaat nauwelijks iets te eten krijgt. Hij overleeft ternauwernood.
Als de opmars van de Duitsers wordt gestuit en er meer Wehrmachtsoldaten nodig zijn, krijgen krijgsgevangenen uit de Sovjet-Unie de kans een Duits uniform aan te trekken. Mits ze behoren tot een etnische minderheid.
Als Georgiër krijgt ook Arsen die kans. Met de nazi’s heeft hij niets op, maar moet hij dan als zovelen in het kamp creperen? Voor wie? Voor Sovjetleider Stalin? Arsen wil niet dood, hij wil zijn vrouw en dochtertje Dali terugzien.
Met 800 andere Georgiërs wordt Arsen, dwars door Europa, overgebracht naar Zandvoort. Later gaat zijn bataljon naar Texel. Daar komen de Georgiërs in opstand en doden meer dan tweehonderd Duitsers.
Arsen gaat niet naar Texel. Met een aantal anderen moet hij een munitiedepot op het Fort aan de Sint Aagtendijk in Beverwijk bewaken.
Ze zoeken contact met het Nederlandse verzet. Om te laten zien dat ze ondanks hun Duitse uniform te vertrouwen zijn, stelen ze 88 handgranaten voor het verzet. Op 20 april 1945, Hitlers verjaardag. Maar ze worden betrapt en dezelfde avond nog geëxecuteerd.
Na de oorlog krijgt Arsen een graf op het nieuw aangelegde Russisch Ereveld. Zijn vrouw en dochter in Tbilisi krijgen echter geen bericht.
Dali kan het verdriet van haar moeder niet aanzien. Ze schrijft een brief en doet daarin alsof ze haar vader is. Haar moeder is voor even dolgelukkig – en Dali blij dat haar moeder niet langer verdrietig is. Maar de vreugde is van korte duur.
Arsen komt nooit meer terug. Hij lijkt door de geschiedenis verzwolgen. Pas in 2012 krijgt Dali te horen dat het graf van haar vader in het verre Nederland is. Ze begrijpt dat haar vader haar nooit in de steek heeft gelaten. En ze weet nu ook waar hij begraven ligt: op het Russisch Ereveld in Leusden, naast 864 andere oorlogsslachtoffers uit de Sovjet-Unie.
Dali komt datzelfde jaar nog naar Nederland. Na al die jaren kan ze eindelijk afscheid nemen van haar vader. Na 75 jaar heeft ze hem teruggevonden. Toch nog.
Bezoek – net als Dali – het Russisch Ereveld.
Voor meer informatie: www.russisch-ereveld.nl.
Breng een bezoek aan Walraven, Bill, Jonetta, Arsen en Vic
Bekijk de videoportretten
Wie geven wij (nog meer) een gezicht?
Klik op het thema van jouw keuze
