Bezoek eens een gedenkplek of ereveld
Nationaal Ereveld Loenen
Het verhaal van Jonetta ter Borg
Op de vooravond van de bevrijding van Enschede door de Canadezen verspreidden de SD’ers verspreidden zich door het huis van verzetsstrijder Gerrit ter Borg. Alle leden van de aanwezige verzetsgroep die ze in het vizier kregen, werden meteen doodgeschoten. Bij Jonetta ter Borg en haar 2 jarige zoontje aarzelden ze.
Onder begeleiding van een SD’er mocht ze haar kind wegbrengen. Ze stak de straat over en legde het jongetje in de armen van haar 11 jarige dochter Hannie, die naar de slager aan de overkant was gevlucht. Jonetta’s woorden zijn onthouden: Hier is Gerrit, zorg goed voor hem. Je vader is dood en ik moet terug.
Ze werd tegengehouden, maar ze riep: Ik moet terug, want anders worden jullie ook allemaal doodgeschoten. Toen liep ze weg. Jonetta is thuis aan tafel gaan zitten en met een nekschot gedood.
Jonetta Ter Borg ligt samen met haar man Gerrit begraven op Nationaal Ereveld Loenen. Graven A717 en A716
ZE LEGT HAAR ZOON VAN TWEE IN HANDEN VAN HAAR DOCHTER. EN ZEGT: ZORG VOOR GERRIT. DAAROP WANDELT ZE TERUG NAAR HUIS, HAAR DOOD TEGEMOET. ONVERSNEDEN MOEDERMOED.
Het is die zaterdag 31 maart 1945 een rustige, droge dag. De zon laat zich nauwelijks zien. Het is lentefris in Enschede. In de Twentse industriestad weten de inwoners dat de oorlog bijna voorbij is. Het zware materieel van de Canadese bevrijders is in de verte al te horen. Hoe toepasselijk dat morgen, op 1 april, Pasen wordt gevierd. In alles lijkt zich de nieuwe tijd aan te kondigen. De vrede is haast aanraakbaar.
Na het avondeten mag dochter Hannie nog even op straat spelen. Gerrit jr. van twee schuiert wat door de woonkamer. Samen met haar man Gerrit sr. wast Jonetta ter Borg de borden af. Ze kijken naar elkaar en denken hetzelfde: nog even en die rotoorlog is eindelijk voorbij. Vanavond is er echter nog een vergadering van het verzet, waarschijnlijk de laatste, zo hopen beiden.
Pieter Zandbergen is leider van hun verzetsgroep, de LO-Enschede, die hulp aan onderduikers biedt. De Duitsers zijn onverminderd gebeten op deze verzetsmensen. De LO-leden zijn daarom voorzichtig, ook nu de oorlog bijna voorbij is. Ze voelen echter geen argwaan als Karel Huschka hen bijeen roept op de Sumatrastraat 3, waar ze sowieso wekelijks bij Gerrit en Jonetta vergaderen. Huschka heeft hen dikwijls geholpen en deze Enschedese ober lijkt uit het goede hout gesneden.
Huschka is echter een verrader. Hij levert de verzetsgroep uit aan de SD. Twaalf gewapende SD’ers omsingelen de Sumatrastraat 3. Ze trekken naar binnen en zonder genade jagen ze de een na de ander een kogel door het hoofd. Al aarzelen ze even bij Jonetta, die de kleine Gerrit op de arm heeft.
Onder begeleiding van een SD’er mag ze haar kind in veiligheid wegbrengen. Ze steekt de straat over en legt het jongetje in de armen van haar 11-jarige dochter Hannie, die naar de slager aan de overkant is gevlucht. ,,Hier is Gerrit, zorg goed voor hem. Je vader is dood en ik moet terug, anders worden jullie ook allemaal doodgeschoten.’’
Dan loopt ze terug. Jonetta gaat thuis aan tafel zitten en wordt met een nekschot van het leven beroofd. De volgende dag wordt Enschede bevrijd.
Bezoek het graf van Jonetta ter Borg en haar man Gerrit. Ze liggen begraven op Nationaal Ereveld Loenen, waar bijna vierduizend Nederlandse oorlogsslachtoffers begraven liggen.
Voor meer informatie: www.oorlogsgravenstichting.nl
Breng een bezoek aan Walraven, Bill, Jonetta, Arsen en Vic
Bekijk de videoportretten
Wie geven wij (nog meer) een gezicht?
Klik op het thema van jouw keuze
