Bezoek eens een gedenkplek of ereveld
Eerebegraafplaats Bloemendaal
Het verhaal van Walraven van Hall
De Eerebegraafplaats in Bloemendaal, laatste rustplaats voor 372 verzetsstrijders. Hun inzet en offer is een inspiratie voor ons allen.
Bankier van het verzet en “Olieman”
Eén van de indrukwekkendste verzetsmensen van Nederland is Walraven (Wally) van Hall: met zijn broer Gijs verantwoordelijk voor de grootste Nederlandse bankfraude.
Zeemanspot
Eind 1941 begon hij met inzamelen van geld voor gezinnen van zeelieden die bij de Duitse inval buitengaats waren: de Zeemanspot. Hij leende grote sommen bij kapitaalkrachtige personen en instellingen en ondersteunde ruim 6000 gezinnen.
Nationaal Steun Fonds
Met zijn broer bouwde hij het Nationaal Steunfonds op, waarmee in de zomer van 1944 zo’n 10.000 gezinnen en 8000 joodse onderduikers werden geholpen. Daar kwamen in de herfst van 1944 de gezinnen van de spoorwegstakers bij. Alleen al voor de betaling aan de spoorwegstakers was maandelijks ruim vijf miljoen gulden nodig.
Om dit te financieren bedenken de broers Van Hall een gecompliceerde operatie waarbij schatkistenpromessen bij de Nederlandse Bank worden omgewisseld voor valse. Banken werken mee aan de fraude, een enorme stap, omdat het bankprotocol op grove wijze wordt geschonden. De operatie levert 50 miljoen gulden op.
Olieman
Walraven van Hall had een natuurlijk gezag en was één van de centrale figuren in het landelijk verzet. Hij wist problemen op te lossen en koppige verzetsmensen tot elkaar te brengen, wat hem de bijnaam “Olieman” bezorgde.
Arrestatie
Helaas werd hij op 27 januari 1945 na verraad op een vergadering van het verzet gearresteerd. Op 12 februari 1945 werd hij met 7 andere mannen gefusilleerd in Haarlem.
Na de bevrijding werd hij gevonden in een massagraf in de duinen bij Overveen en begraven op de Eerebegraafplaats.
EEN BANKIER DIE HET VOORTOUW NEEMT OM DE NEDERLANDSE BANK TE BELAZEREN. WALRAVEN VAN HALL DURFDE IN HET VERZET GROOT TE DENKEN. HIJ VOORZAG TIENDUIZENDEN ONDERDUIKERS, VERZETSMENSEN EN STAKERS VAN GELD.
Walraven van Hall is telg uit een Amsterdams bankiersgeslacht. Toch heeft de jonge Wally als tiener weinig op met de wereld van het knisperende geld. Hij voelt zich meer tot de zee aangetrokken. Wally krijgt na enige jaren op zee echter last van zijn ogen en kiest alsnog voor de wal. In 1940 wordt hij effectenmakelaar in Zaandam.
Koud begonnen als effectenmakelaar breekt de oorlog uit en werpt hij zich energiek op de financiële ondersteuning van gezinnen van zeelieden die bij het begin van de oorlog buitengaats zijn. Hij krijgt de smaak van het hulpverlenen op grote schaal te pakken.
In 1943 helpt hij zijn broer Gijs om het Nationaal Steunfonds (NSF) van de grond te tillen. Dit wordt in de volksmond al snel ‘de bank van het verzet’ genoemd. Bij tien banken weet hij 200.000 gulden los te praten voor het NSF. Het verzet beschikt hierdoor over enorme reserves.
Via het NSF worden in de zomer van 1944 bijvoorbeeld zo’n 10.000 gezinnen en 8000 joodse onderduikers geholpen. Daar komen in de herfst van 1944 de gezinnen van de spoorwegstakers nog bij. Alleen al voor de betaling aan de spoorwegstakers is maandelijks vijf miljoen gulden nodig.
Om dit te financieren bedenken Wally en zijn broer Gijs een gecompliceerde operatie, waarbij schatkistpromessen bij de Nederlandse Bank worden omgewisseld voor valse. Banken werken mee aan deze fraude. De operatie levert het NSF 50 miljoen gulden op.
Van Hall heeft een natuurlijk gezag en hij ontpopt zich als één van de centrale figuren in het landelijk verzet. Hij weet problemen op te lossen en koppige verzetsmensen tot elkaar te brengen. Zo is hij ook betrokken bij oprichting van Stichting 1940-1945 en de oprichting van de Binnenlandse Strijdkrachten. Van Hall gebruikt voor zijn verzetswerk verschillende schuilnamen: hij laat zich Van Tuyl, Barends en oom Piet noemen.
Op 27 januari 1945 wordt hij verraden en gearresteerd. Op 12 februari 1945 wordt hij met zeven andere mannen gefusilleerd in Haarlem.
Hoeveel mensen zijn hem eigenlijk dank verschuldigd?
Walraven van Hall ligt begraven op de Eerebegraafplaats in Bloemendaal. Bezoek deze verstilde plek in de duinen bij Overveen, de laatste rustplaats van 372 verzetsstrijders.
Bekijk de site en app van de Eerebegraafplaats. U vindt daar de biografieën van alle verzetsstrijders die er begraven zijn en kunt lezen voor welke keuzes zij werden gesteld.
Breng een bezoek aan Walraven, Bill, Jonetta, Arsen en Vic
Bekijk de videoportretten
Wie geven wij (nog meer) een gezicht?
Klik op het thema van jouw keuze
